De lange baan is ons allemaal bekend, want we schuiven er regelmatig wat op. Nu is uitstelgedrag niet altijd problematisch. Je kan er ook voor kiezen om taken bewust op een later moment uit te voeren. Maar onbewust of impulsief uitstelgedrag kan uit de hand lopen. Met een goeie planning en enkele mind tricks maak je snel komaf met gelanterfant. Laten we die truukendoos eens opentrekken. Waarom stel je actie uit?
1. “Ik heb er geen zin in”
Yuk, da’s al een lastige. Bij gebrek aan motivatie is het o zo aanlokkelijk om iets veel leukers te gaan doen. Iets waar je liefst meteen voldoening uit haalt (de onverslaanbare combo zakske chips & serietje, bijvoorbeeld). Je besluit de deadline die steeds sneller op je af komt dan maar te negeren – tot die je knock-out ramt. Hoe kan je een hersenschudding vermijden? Dit zijn de opties:
- Is het iets dat ik niet per se moet doen? Ga na of de resultaten van je actie opwegen tegen de moeite die je ervoor wilt doen. Hoe je je voelt als je erover nadenkt, is een belangrijke aanwijzing. Een verjaardagsfeest plannen voor je bestie klinkt als een goed plan als je weet dat jij en anderen er veel pret aan zullen beleven. Een housewarming organiseren omdat je denkt dat dat verwacht wordt maar waar je eigenlijk zelf geen goesting in hebt, is dat niet.
- Is het iets dat ik moet doen? Ben je bijvoorbeeld een student en staan de examens voor de deur? Is het een essentieel onderdeel van je job? Of had je nu eenmaal beloofd dat je de keuken zou opruimen? Sorry vriend, je zal even moeten doorbijten. Niet alles is fun and games, ook niet als je de studie of job van je leven doet. Wat jij nodig hebt, is een figuurlijke schop onder je kont. Want motivatie komt niet zomaar, je wordt gemotiveerd door actie te ondernemen.
Is het iets dat je echt wil/moet doen, en ontbreekt de motivatie nog steeds, pas dan deze tip toe:
Geef jezelf de kans om er na 5 minuten mee te stoppen. Je laat voor jezelf de keuze open en verlaagt de psychologische drempel om te beginnen. Eens je op dreef bent, doe je ook na 5 minuten vlotjes verder.
2. “Ik zie er geen beginnen aan”
Alarm, er is onduidelijkheid in het spel. Misschien weet je niet precies wat je moet doen. Of is de taak is zo groot dat je geen zicht hebt op de eerste stappen. Goed om weten is dat wat een simpele taak lijkt, vaak eigenlijk meerdere acties zijn. Dat wordt ook een “project” genoemd. Zo is het organiseren van een verjaardagsfeest een heleboel kleinere taken bij elkaar: een datum prikken, uitnodigingen sturen, taart bestellen, de muziek kiezen… Zo’n “project” doe je niet op een twee drie. Je kan voor jezelf op twee manieren duidelijkheid creëren.
- doe een braindump: schrijf alle acties op en ga die achteraf in de juiste volgorde zetten. Niet alle acties hebben een specifieke volgorde, maar de belangrijkste wel. Om je vrienden uit te nodigen is er best al een datum bekend, bijvoorbeeld.
- begin achterstevoren: schrijf op wat logischerwijs de laatste actie is van je project. Op het verjaardagsfeest zet je het bier koud vooraleer de gasten arriveren. Dat betekent dat je al een bak bent gaan halen. En je dus ook weet hoeveel drank je inkoopt. Werk als een detective terug naar het begin.
Lijkt het je allemaal nog wat chaotisch, ook als je ongeveer weet wat er moet gebeuren? Dan helpt deze tip:
Verdeel een reuzetaak in dwergacties. Je maakt het behapbaar door jezelf telkens de vraag te stellen: wat is het eerstvolgende dat ik doe? Dat is bijvoorbeeld je agenda nemen en vijf data selecteren die je aan de jarige job kan voorleggen. Je isoleert deze actie en voert ‘m uit, zonder in paniek te slaan over wat er nog op je bordje ligt. Gelukt? Vraag dan opnieuw wat de eerstvolgende actie is, en voer die uit.
3. “Ik kom er niet aan toe”
Er is precies nooit tijd voor. Natuurlijk niet, want als je wacht tot het geknipte moment voor deze taak, kan je blijven wachten. Als jij het niet doet, vult je agenda zichzelf heel gemakkelijk in. Het wondermiddel tegen dit veel voorkomend probleempje is een stevige dosis plannen. Staat het op de planning én respecteer je die afspraak met jezelf, dan verhoog je de kans dat het gebeurt met 5148692% (ruwe schatting). Neem er daarom nu je agenda bij en prik een moment in de nabije toekomst. Ook leuke dingen, zoals een een toffe uitnodiging knutselen, kan je inplannen. Nog een voordeel? Iets inplannen zorgt voor mentale rust. Het knagende gevoel “ik moet daar toch echt eens aan beginnen” blijft anders door je hoofd spoken.
Toch niet zeker wat wanneer moet? Ga aan de slag met deze tips:
Creëer mini-deadlines voor aparte acties. Eén deadline voor een grote taak is soms misleidend, omdat je niet ziet hoeveel tussenstappen er zijn, en hoeveel werk die inhouden. Door voortijdig in te checken en de balans op te maken, weet je hoever je staat met je “project”. Het pusht je ook om bepaalde acties af te hebben tegen een zekere datum. En je kan jezelf al een tussentijds schouderklopje geven.
Meer druk nodig? Zoek iemand die jou verantwoordelijk kan stellen. Zoals de bakker die vraagt om je bestelling voor een verjaardagstaart minstens 2 weken op voorhand door te geven. Of een vriend die je helpt met de decoraties, op voorwaarde dat je dan al een thema hebt gekozen.
Dus, welk feestje begin jij nu te plannen? (en ben ik uitgenodigd?)