?

1. Plan je weekmenu

Ik ben een grote fan van taken stapelen. Daarmee bundel je dezelfde taken in één gefocust moment. Zo vermijd je de opstartkosten van iedere taak apart doen. Want elke dag je hoofd pijnigen over wat er op je bord belandt, kost je veel tijd, moeite en zelfs geld.

Op een halfuur kan je bedenken hoe het menu voor de komende week eruit ziet. In nog een halfuur doe je alle inkopen. Zonder planning is een kwartier denktijd per dag, ofwel 5 minuten paar maaltijd, een vrij optimistische schatting. Wip je dan dagelijks de supermarkt binnen (geschat op een kwartier buiten de spitsuren), dan kijken we aan tegen een minimale tijdsinvestering van 3,5 uur per week. Bedenk wat je in die vrijgekomen 2,5 uur zou kunnen doen (of eten)!

Met een weekmenu weet je hoeveel je van wat nodig hebt. Je gooit ook minder eten (en dus geld) weg. Om nog maar te zwijgen van die tripjes naar de supermarkt, die je telkens verleiden om meer in je mandje te laden. Extra besparen? Gebruik dezelfde ingrediënten in meerdere gerechten. Producten in bulk zijn goedkoper, en geraken zo ongetwijfeld op. Of plan een geredde verrassingsmaaltijd, via Too Good To Go of Olio.

En dan is er op ecologisch vlak ook heel wat winst te boeken. Wist je dat een Vlaams gezin gemiddeld 1,7kg voedsel per week (of 88kg per jaar) weggooit? Wereldwijd belandt een derde van al het geproduceerde eten in de vuilbak. Door een slimme planning vermijd je heel wat verspilling. Een bijkomend voordeel is dat een weekmenu helpt om gezondere keuzes te maken. Weet je dat er een lekker portie chili sin carne in de frigo staat, dan grijp je na een stresserende werkdag niet naar de eerste de beste dubbel verpakte snack in de winkel.

Wat is het plan? De keuze van maaltijden is volledig aan jou! Bekijk je voorraadkast en schrijf op welke ingrediënten je bij moet kopen. Het hele weekmenu tot in detail uitplannen hoeft niet. Ik houd 1 of 2 maaltijden blanco om uit te gaan eten of te bestellen, en minstens nog 1 moment is gereserveerd voor restjes. Ook gebeurt het dat ik helemaal geen zin of tijd heb om gerecht X te maken, en dan switch ik eenvoudigweg met een andere maaltijd op de planning. Of ik haal iets uit de vriezer – zie tip 2!

2. Doe aan mealprepping

Kook je graag, maar vind je het moeilijk om iedere dag in de keuken te staan zwoegen, doe dan aan mealprepping. Als vooruitziende chef ga je meerdere maaltijden voor de komende dagen in elkaar flansen. PS: vele gerechten zijn de volgende dag nóg lekkerder…

Mijn motto is: haal ik mijn keuken overhoop, laat het dan écht de moeite zijn. Ook hier kan je de opstartkost flink drukken. De tijd die je nodig hebt om de oven op te warmen, patatten te koken of je ogen te drogen na een potje uiengejank, blijft hetzelfde voor 1 of 10 maaltijden. Snij, grill, paneer en flambeer aan de lopende band en je zal verschieten hoeveel je gedaan krijgt in luttele uren. De volgende dagen hoef je enkel potjes op te warmen et voilà, een gourmet maaltijd. Je spaart gemakkelijk tot 4 uur uit per week op deze manier. Pluspunt: je hoeft ook maar 1 keer de afwas te doen (het zal wel een grote zijn).

Neem je wel eens een kookboek ter hand, merk je dat vele recepten opgesteld zijn voor vier personen. Volg gerust het recept, ook als je voor één kookt. Want niemand gebruikt graag een kwart kool of 85,5 gram rijst. Ik kook altijd voor vier: een portie voor nu, een portie voor morgen en twee porties in de vriezer. Zo kan ik tal van ingrediënten goedkoper en in grotere hoeveelheden inslaan en meteen verwerken, zonder kans op verspilling. Ik spaar ook geld uit door altijd back-up maaltijden in de vriezer te hebben. Een heel pak goedkoper dan afhaal of bezorging, wanneer ik weer eens zonder avondeten dreig te vallen.

Naast minder voedselverspilling, bespaar je op water en energie. Zo verbruikt een oven vooral energie bij het voorverwarmen. Je kan kookvocht gemakkelijk hergebruiken (het geeft zelfs meer smaak!). Bespaar op afwaswater door pannen en potten tussendoor snel even uit te spoelen en opnieuw op het vuur te zetten, in plaats van ze te laten aankoeken. En speel de circulaire kaart door in te vriezen in herbruikbare dozen. Wist je dat Vlamingen vooral brood weggooien? Terwijl je brood perfect kan invriezen en ontdooien.

Wat is het plan? Mealpreppen kan klein beginnen. Een goede start is om extra porties te maken voor later. Zie je het groot, dan kan je op zondagavond alle warme maaltijden voor de (werk)week preppen. Dit kunnen een drietal recepten zijn met variaties. Zie je het nog groter, dan kan je ook voorbereidend werk doen voor het ontbijt, snacks of koude maaltijden.

3. Overweeg abonnementen

Vandaag de dag kan je op bijna alles een abonnement nemen: streaming, maaltijdboxen, huishoudproducten, bierpakketten, parfumstaaltjes, boeketten, koffiebonen, make-up… Ikzelf heb er eentje op de krant, huurfietsen, biogroenten, yoga, kunstwerken en noem maar op. Al deze abonnementen maken mijn leven leuker en eenvoudiger. Abonnementen werken fantastisch goed… zolang je er volop gebruik van maakt. Een aanbeveling en een waarschuwing in één, dus.

De bedoeling van abonnementen is namelijk dat ze je tijd besparen. Tijd waarin je je herinnert dat je iets nodig hebt, je naar de winkel gaat, afrekent en de spullen mee naar huis neemt. Een vooraf betaalde levering aan huis op gezette tijdstippen, is je in al deze stappen voor. Hang je toch menige minuut aan het regelen van je bezorging, creëren te ruime levertijden onduidelijkheid in je dagplanning (“we leveren ergens tussen 8u en 22u”), of had je al deze spullen ook mee kunnen nemen uit de winkel waar je sowieso naartoe moet, dan is je tijdswinst minder groot.

Door de vaste prijs van een abonnement heb je heel goed zicht op je uitgaven. Je bent minder geneigd tot spontane aankopen van dit product, en in bulk pakt het vaak goedkoper uit. Maar de reden waarom abonnementen zo winstgevend zijn voor bedrijven, is omdat we graag meer en blijvend betalen voor een service (zij hebben de theorie van de “opstartkost” helemaal door!). Daarnaast bevatten maandelijkse boxen vaak items die we niet zelf gekocht zouden hebben. Check dus zeker of je je volledige investering uit je abonnement haalt. Dat betekent: alle geleverde maaltijden klaarmaken, elke krant lezen, elke wc-rol gebruiken. Doe je dat niet, dan betaal je voor niks.

Daardoor kleeft aan thuisbezorging een zekere CO₂-uitstoot. En een vies geurtje, want overproductie is zo’n beetje wat onze huidige,  onduurzame economie voortstuwt. Ook is bekend dat sommige diensten niet terugdeinzen van oververpakking. Het is pas helemaal zonde wanneer de leveringen zich opstapelen of zomaar weggegooid worden. Bekijk ook even of de inhoud van je abonnement wel ecologisch (of socio-economisch) te verantwoorden valt. Abonnementen die de deeleconomie net stimuleren, zijn dan weer beter voor het milieu.

wat is het plan? Laat je abonnementen perfect afstemmen op je gebruik:

• Schiet er niets over tegen de volgende levering? Indien wel, kan ik de termijn aanpassen?
• Is dit product overwegend duurzamer dan een generiek product, zodat het de levering compenseert? Geeft deze dienst me nog evenveel plezier als in het begin?
• Hoe vaak wil ik hiervan gebruik maken? Als ik geen abonnement had, zou ik daar ook deze prijs voor betalen?

Is je antwoord drie keer volmondig ja, dan ben je met je gat in de maandelijks-tot-aan-je-deur-geleverde boter gevallen. Zit er een neen tussen, maak dan de keuze om het abonnement stop te zetten of te switchen naar een beter alternatief. Of je gebruik aan te passen – maar dat is het moeilijkst van allemaal.

4. Shop met een lijst en een plan

Impulsieve aankopen wegen zwaar door op onze portefeuille en het milieu. Daarnaast vreten ze tijd en energie. Bij slim shoppen is een lijst onontbeerlijk. Even belangrijk is wat je met die lijst doet, en welk systeem erachter schuil gaat.

Hierboven las je hoe je met een weekmenu vlotjes boodschappen kan doen. Ook voor andere inkopen kan je het stapelprincipe toepassen door items ‘op te potten’ en 1 groot shopmoment in te plannen. Hoe doelbewuster je te werk gaat, hoe minder lang het duurt. Wat heb je precies nodig, welk product wil je graag kopen? Zet het op de lijst.

Daarnaast is een tijdskader een prima idee, gekoppeld aan een afspraak met jezelf. Bijvoorbeeld: vind ik binnen het halfuur geen passende jeans, dan a) koop ik de beste optie tot dan toe of b) stel ik de aankoop uit tot mijn volgende shopmoment. Ben je een twijfelaar of doe je een grote aankoop, geef jezelf dan ook een tijdskader om onderzoek te doen en een beslissing te maken. Na een uur laptops researchen online, a) kies ik de beste/goedkoopste/mooiste optie of b) leg ik mijn top 3 voor aan een vriend/de winkelbediende/mijn mama en vertrouw ik op hun oordeel. Zo reduceer je beslissing- en shoptijd aanzienlijk.

Koop je enkel wat op je lijstje staat, dan koop je sowieso minder. Je wordt sneller verleid om rond te blijven snuffelen als je zelf niet goed weet wat je zoekt – en winkels spelen daarop in. Zo worden online tal van suggesties op je afgevuurd om het gevoel te creëren dat je bepaalde spullen nodig hebt. Sommige mensen shoppen echter als sociale bezigheid, als vorm van therapie, of uit verveling. Ook hier kan je even stilstaan bij het doel: Wat wil ik uit mijn shopervaring halen? En kan ik datzelfde resultaat op een andere manier bereiken? Bijpraten met een vriend over een kop koffie is een pak goedkoper dan samen een nieuwe wintergarderobe inslaan.

Demilieu- en klimaatimpact van je geshop gaat verder dan je zou vermoeden.  De verborgen impact van spullen overstijgt namelijk die van vlees eten, autorijden of je huis verwarmen. Na iets niet kopen, is tweedehands kopen de beste optie.

wat is het plan? Zin om iets te kopen? Zet het op een verlanglijst en wacht minstens een week. Blijft het een hele week lang aantrekkelijk, dan doe je wellicht geen miskoop. Plan een shopmoment in om gestapelde inkopen te doen, leg een tijdskader vast en maak op voorhand afspraken met jezelf (of anderen, als je groepsdruk nodig hebt). Ben je geabonneerd op nieuwsbrieven die de winkelwagentjes in je ogen doen twinkelen? Schrijf je uit, maar zet een reminder in je agenda wanneer je de nieuwe collectie wilt bekijken.